Mens en natuur: Godsdienst en natuur

Iedereen gaat anders om met de natuur. Dit geldt ook voor de verschillende godsdiensten die er bestaan. Iedere godsdienst heeft zijn manier om om te gaan met de natuur en er zorg voor te dragen. Hieronder staan enkele godsdiensten en een korte beschrijving van hoe zij de planeet zien:

Boeddhisme en natuur
Wij zijn een onderdeel van de natuur. Wij mensen zijn een draad in het web van het leven. Andere draden die dit web in evenwicht houden zijn de dieren en de planten. Als we de andere draden kapot maken, verstoren we het evenwicht in het web en kan dit onze zelfvernietiging betekenen. We hangen tenslotte allemaal samen.
Wij zijn afhankelijk van de zon om te leven, de lucht om te ademen, de aarde om planten en voedsel op te bewerken en de regen om het voedsel en de planten te laten groeien. De mens moet simpelweg inzien dat hij niet alleen is op deze aarde, maar dat hij ook in verband staat met de dieren, de planten en alle andere levende wezens die op deze aarde leven. De mens mag de aarde niet zien als zijn eigendom waar hij alles mee mag doen wat hij wil.
In het boeddhisme zegt men dat we de aarde maar kort bezoeken en dat we er dus goed zorg voor moeten dragen voor de mensen die na ons komen.

christendom en natuur
In het christendom wordt het anders uitgelegd, maar komt het eigenlijk op hetzelfde neer als in het boeddhisme. In de Bijbel wordt aangegeven dat de natuur ondergeschikt is aan de mensen zelf. Wij hebben de verantwoordelijkheid over plant en dier. God is de eigenaar van de natuur en de mens is de tuinman die de natuur moet verzorgen en onderhouden. De mens is alles behalve de eigenaar, dus hij mag niet doen wat hij wil met de aarde. Hij moet er goed voor zorgen, omdat na hem andere mensen komen die zijn taak moeten overnemen. 
In het christendom zegt men vaak dat de christenen de aarde lenen van God.

hindoeïsme en natuur
Hindoes kijken op een andere manier naar de natuur dan wij. Zij zien in alles het goddelijke en hebben heel veel respect voor de natuur. Sommigen van hen geloven dat de natuur een ziel heeft.
Vooral oudere objecten krijgen veel respect zoals oude bomen, bergen, grotten en bronnen. Zij geloven dat dit geliefkoosde woonplaatsen zijn van de geesten.
Hindoes eten geen vlees omdat ze sterk geloven dat je geen enkel dier kwaad mag doen.
De hindoes hebben een heilige dier dat staat voor hun respect voor de natuur: de koe.
Het is de plicht van ieder mens om zich bezig te houden met het verrichten van goede, eerlijke en oprechte daden waarvan dieren, planten, de natuur en andere mensen profijt bij kunnen hebben.

islam en natuur

Veel moslims hebben niet echt iets met de natuur. Dat wil niet zeggen dat ze er niet om geven. In de Koran zijn er verschillende hoofdstukken waarin het belang van andere levende wezens verteld wordt. In een hoofdstuk wordt beschreven dat de planten en de bomen in de natuur de eer van Allah zingen. Volgens de Koran moet een goede moslim zich verantwoordelijk gedragen ten opzichte van zijn omgeving. Hier vallen niet alleen de mensen onder, maar ook de natuur en de dieren. Als iemand ervoor zorgt dat zijn medewezens uitsterven, zal hij hiervoor verantwoording moeten afleggen in het hiernamaals.
Serdar Köker zegt: 'De kleur van de islam is groen. Mohammed was de eerste stichter van een natuurreservaat. Hij liet een gordel van bomen en planten bij Medina en rond Mekka stelde hij een reservaat in waar geen bomen gekapt mochten worden. Er gold ook een jachtverbod en hij stelde speciale wachters op om hierover te waken.'

jodendom en natuur
De god van de joden, Jahweh, heeft de natuur aan de joden geschonken en het is de taak van de mens om er goed mee om te gaan. Jahweh vertelt: 'Kijk naar mijn creaties! Zie hoe mooi en perfect ze zijn! Ik heb ze voor jullie gemaakt. Wees er zeker van dat je Mijn wereld niet kapot maakt of vernietigd. Als jullie dat doen, zal er niemand na jullie zijn om het te maken.' 
De mens mag alles uit de natuur gebruiken: eten om te kunnen leven, hout om huizen te kunnen bouwen, ... Maar wie de natuur niet met zorg behandelt, behandelt God ook niet met zorg. Daarom zijn er veel joodse organisaties die instaat voor de natuur. Zij willen de mensen dichter bij de natuur brengen en de kinderen bewust opvoeden met de natuur.
Een joodse priester zegt: 'Rechtvaardige mensen van goede daden hebben verdriet van elke verspilling en vernietigende daad en als ze kunnen, gebruiken ze al hun kracht om alles te beschermen tegen vernietiging. In het algemeen gesproken, verbieden de joodse priesters alle vernietigende daden.' 
Daarom hechten ze in de joodse traditie ook zoveel belang aan het beschermen van de natuur.

De volledige uitleg van de verschillende godsdiensten kan je vinden op volgende site: http://www.cmo.nl/vnarena/levensbeschouwing/basisopdrachten/schietgebed-voor-de-natuur/lees-dit-christendom

Conclusie
Als ik de kijk naar de natuur van deze godsdiensten met elkaar vergelijk, dan vind ik hier en daar wel veel gelijkenissen terug. 
In alle godsdiensten moet je zorg dragen voor de natuur, wordt er verwezen naar de gevolgen van het vernietigen van de natuur, ...
In de meeste godsdiensten wordt de mens verantwoordelijk gesteld voor de natuur of je ze nu geleend, gekregen of bezocht hebt. God maakt de natuur voor ons, biedt het ons aan als leefomgeving en rekent er dan ook op dat wij deze leefomgeving met zorg zullen behandelen.


Heb jij ook de gelijkenissen gezien tussen alle godsdiensten? Zijn er ook opmerkelijke verschillen volgens jouw? 

Mens en natuur: Nadenken over onze levensstijl

Er is 1 vraag die je jezelf moet stellen: 
'Welke morele verplichtingen heb ik als mens in deze 'overmachtige' postmoderne beschaving tegenover de natuur?'
We denken na over 4 vlakken uit onze levensstijl:

• duurzame voeding
• duurzame mobiliteit
• duurzaam toerisme
• duurzaam wonen

Duurzame voeding

Onze wereld is paradoxaal. Er zijn miljoenen mensen die honger lijden en evenveel mensen die te dik zijn doordat ze teveel eten.

Het staat vast dat wij mensen veel te veel vlees eten. Dit verhoogt onze ecologische voetafdruk enorm.

Als we allemaal wat minder vlees zouden eten, zou onze ecologische voetafdruk al drastisch dalen en zou de CO²-uitstoot serieus verminderen. En we gooien ook veel te veel voedsel weg. Het is niet alleen zonde van je geld, veel mensen beseffen ook niet dat er een heel proces vooraf gaat voor voedsel in de winkels terecht komt en zo uiteindelijk in onze koelkast. Het voedsel wordt geteeld, vervoert en verwerkt in een fabriek, weer vervoert, ingepakt en komt uiteindelijk in de winkels terecht. Sta er dan maar eens bij stil dat je dat voedsel koopt, niet verbruikt, het over datum geraakt en dan mag wegsmijten. Je smijt niet alleen voedsel in de vuilbak, maar ook je geld en al het werk dat anderen erin gestopt hebben zodat jij het kon kopen.

Duurzame mobiliteit

Transport maakt een groot deel van onze ecologische voetafdruk uit. De auto neemt een belangrijke plaats in in ons leven. Kleine en zuinigere auto's zijn wel een oplossing, maar dan vindt er meestal een reboundeffect plaats: doordat iets minder verbruikt, gaan we het juist meer gebruiken waardoor we weer evenveel verbruiken als daarvoor. We zullen ons transportsysteem eens goed moeten herdenken. 

Eco-steden zijn een beter oplossing. De afstand tussen thuis, werk en de winkels wordt zo klein mogelijk gemaakt zodat men zowel te voet als met de fiets overal kan geraken.

En het moeilijkste van allemaal: we moeten loskomen van ons 'willen bezitten'. We moeten carpoolen of onze auto kunnen uitlenen aan anderen als we hem zelf niet nodig hebben.

Op de volgende link heb ik een filmpje gevonden over duurzaam ondernemen:
http://www.climatechallenge.be/

Duurzaam toerisme

Iedereen vindt het wel leuk om eens op vakantie te gaan. Genieten van zon, zee en strand of nieuwe culturen ontdekken, dat brengt de mensen zover om naar de andere kant van de wereld te reizen.

Milieu-impact
Maar dit ongecontroleerd op en af gevlieg zorgt voor een aantal negatieve gevolgen voor het milieu. Het zorgt voor een overgebruik van een aantal natuurlijke grondstoffen en enorme vervuiling. Toeristen verstoren zonder het te beseffen de biodiversiteit en leggen een grote druk op kwetsbare ecosystemen. Het vliegverkeer op zich weegt al gigantisch door. Het toerisme veroorzaakt 5% van de wereldwijde luchtvervuiling.
Vliegen is ook onrechtvaardig, omdat slecht een aantal mensen op deze wereld zich dit kunnen veroorloven. 
En door de opwarming van de aarde, zullen bepaalde gebieden niet meer bezoekbaar zijn voor toekomstig toerisme. En dat is dan weer in het nadeel van de lokale werkgelegenheid, als je weet dat liefst 4% van de wereldwijde bevolking leeft van de toeristische sector.

Cultuurimpact
Soms is er een lak aan respect voor lokale sociale en religieuze waarden. Mensen staan daar niet altijd bij stil en het is ook niet altijd hun bedoeling om te kwetsen. Meestal komt dit voort uit een gebrek aan kennis en de plaatselijke gebruiken en gevoeligheden. De meeste toeristen denken vanuit hun Westerse kader. Sommige toeristen voelen zich superieur tegenover de primitieve volkeren die in een toeristisch land leven.

De mensen moeten zichzelf meer gaan afvragen of dit al dit reizen wel nodig is. Velen gaan op reis uit nieuwsgierigheid, maar een grote meerderheid doet dit toch om aan de dagelijkse sleur van hun leven te kunnen ontsnappen. Mensen brengen hun vakantie niet thuis door, omdat ze denken dat dit dan als 'lui' aanzien wordt. En omdat we onze vrije tijd al opvullen met hobby's en andere dagelijkse bezigheden, is die vrije tijd nog moeilijk 'vrij' te noemen. Daarom reizen mensen naar andere oorden, om die dagelijkse realiteit te ontvluchten.

Duurzaam wonen
Wonen beslaat 30% van onze ecologische voetafdruk en dat zou ons niets mogen verbazen.  Men heeft al vele oplossingen, maar is nog op zoek naar een goede oplossing op lange termijn. 
Helaas zijn duurzame en energiezuinige opties veel duurder. Daarom kiezen veel mensen nog voor de oude, goedkope opties. De mensen worden niet genoeg financieel gestimuleerd om voor de nieuwe, betere opties te gaan.
Een andere manier van denken bij de Belgen aanbrengen, is ook niet zo eenvoudig. Ons huidige manier van wonen is individualistisch te noemen. We willen allemaal in een grote, vrijstaande woning wonen met een grote tuin.
Als we ecologisch willen wonen, moet we op een compactere manier bouwen: een groot binnenvolume in een kleine buitenoppervlakte.
Er zijn ook verschillende andere mogelijkheden: gedeelde woning, kangoeroewoningen, cohousing, leefgemeenschappen, woonwerkgemeenschappen, eco-steden, ...
Zoals we nu leven is het gewoon veel te absurd voor woorden. 

Links
Op deze website vindt je uitleg over cohousing en de verschillende voordelen van cohousing:
http://www.cohousingplatform.be/index.php?option=com_content&view=article&id=49&Itemid=117
Deze link gaat naar een reportage van het programma 'Koppen' op één, die gaat over duurzaam wonen en leven in de toekomst:
http://www.een.be/mediatheek/tag/6?page=2


Welk vlak is het moeilijkst om te veranderen voor mij?
Duurzame mobiliteit.
Veel mensen gebruiken hun auto en zullen die niet kunnen missen. Ikzelf spreek uit ervaring. Ik zou liegen als ik zeg dat ik niet bezitterig ben over mijn auto. Ik wil niemand anders ermee laten rijden, tenzij ikzelf mee ben om een oogje in het zeil te houden. 
Ik ben gewoon bang dat er iets aan mijn auto zal zijn als ik andere mensen ermee laat rijden. 
Een auto delen met verschillende mensen lijkt me wel een goed, maar dan komt er een volgend aspect aan bod: plannen. Er zal een heel goede planning opgesteld moeten worden wanneer de auto gebruikt wordt en door wie. En dat zal een moeilijkheid vormen voor vele mensen.

Welk vlak is het makkelijkst om te veranderen voor mij?
Duurzaam toerisme.
Ikzelf ben nog nooit op reis geweest buiten België. Ik vind dat ook niet nodig. Ik breng mijn vakanties liever thuis door dan aan een strand in een land dat ik totaal niet ken. Ik ben ook niet het type dat uren aan een stuk kan liggen bakken in de zon. Ik verafschuw dat juist.
Ik wil maar zeggen dat ik verre reizen best onlogisch en onnuttig vind. Waarom?
Mensen werken dag in, dag uit. Ze zijn vermoeid en voelen dat ze toe zijn aan vakantie. Ze willen eens rustig kunnen genieten en ontstressen. Wat doen ze? Ze gaan op reis naar een ver land. Ze regelen hun reis en dan begint de stress weer. Heb ik alles in mijn koffer gestoken? Hebben we onze paspoorten bij? Zijn we niks vergeten? ... En dat gaat zo maar door. Als mensen willen genieten en ontstressen, heb ik maar 1 advies. Blijf eens thuis en geniet van een rustige vakantie zonder stress in je eigen huis!

Het volgende artikel gaat over Peter Tom Jones en Vicky De Meyere die vertellen over duurzaam leven. http://www.petertomjones.be/images//014_017_raak_11.pdf


En op welk vlak kan jij makkelijker en/of moeilijker duurzamer gaan leven? Waarom?

Mens en natuur: CO²-uitstoot verminderen, maar hoe?

Als we duurzaamheid willen bekomen, dan zullen we het ecologisch aspect moet laten primeren boven het economisch aspect. Als we willen groeien, zal dit op een groene manier moeten gebeuren. Maar dat zal niet gemakkelijk zijn. De voorbije 40 jaar is onze economie wel 3 keer energie-efficiënter geworden, maar onze CO²- uitstoot is maar blijven toenemen.

Welvaart zonder groei

Tim Jackson pleit daarom voor een 'welvaart zonder groei':

'Als de mondiale economie zo hard groeit dat in 2050 9 miljard mensen een inkomen hebben gelijk aan het huidige gemiddelde inkomen in de Europese Unie, moet de energie-efficiëntie maar liefst 130 maal groter worden.'

Hoe waardevol grotere efficiëntie is, een dergelijke prestatie is nooit gezien en uiterst onwaarschijnlijk. In 2100 zou de CO²-uitstoot van wat onze maatschappij voortbrengt, minder dan 0 zijn. Vandaar die cruciale vraag: Wat voor een economie is dat? Zeker niet de huidige, zoveel is zeker.'

Materialisme
Waarom willen we eigenlijk maar groeien en groeien? Waarom willen we produceren en consumeren over de hele wereld? Eigenlijk zijn we best materialistisch.
Je zou kunnen zeggen dat we gevangen zitten in een negatieve, visieuze cirkel waarbij bedrijven verschillende nieuwe producten op de markt brengen om de consumenten te blijven plezieren. Maar dit is haast onmogelijk want via materiële consumptie willen we ons juist onderscheiden van elkaar. En het enige wat bedrijven willen doen is winst maken, dus spelen ze hierop in.

Maar Tim Jackson wil eigenlijk niet de indruk wekken dat we de menselijke natuur moeten veranderen. Hij zegt:
'Vandaag krijgen in de economie het zelfzuchtige en de vernieuwingsdrang van de mens alle aandacht. Maar mensen zijn niet zo, zeker niet exclusief. Mensen geven ook om elkaar en ze waarderen ook een bepaalde vastheid of traditie. Het gaat er dus niet om de mens te veranderen, maar juist om volledig mens te kunnen zijn.'

Zelfzucht
Waarom kopen we zoveel als we niet zelfzuchtig zijn? Maak dit ons gelukkiger? Nee. Onderzoek heeft uitgewezen dat de mens blijer zou zijn als ze meer tijd hadden voor betekenisvolle relaties. Het is wel belangrijk om te weten dat niet iedereen deze betekenisvolle relaties heeft.
We moeten meer bewust worden van de nadelige effecten van van het consumeren. Maar bewustwording is slechts nog maar de eerste stap in de goede richting.
Zowel op persoonlijk als politiek vlak zijn maatregelen nodig om in te gaan tegen de schade die overconsumptie aanricht.

Goede voornemens
Veel mensen willen wel iets doen aan die CO²-uitstoot, maar weten niet precies wat. Er zijn wel mensen die hun steentje willen bijdragen en die goede voornemens voorop stellen hoe ze meer kunnen bijdragen aan minder CO²-uitstoot en hoe ze hun ecologische voetafdruk naar beneden kunnen krijgen.

Op de volgende link vind je een video waar verschillende mensen hun goede voornemens uiten en zeggen hoe ze die zouden willen bereiken:
http://vimeo.com/18325855

Mens en natuur: Onze te grote ecologische voetafdruk

Iedereen weet dat onze ecologische voetafdruk veel te groot is en dat we er iets aan moeten doen. Maar wat doen we ertegen en hoe beginnen we daar nu aan?

Eigen ecologische voetafdruk
Je kan beginnen door je eigen ecologische voetafdruk te meten. Dit zorgt ervoor dat wij zelf al weten hoeveel land we per persoon, gemeente/stad of lang gebruiken om te wonen, te eten en ons te verplaatsen.
Hoe groter je ecologische voetafdruk is, hoe meer druk je uitoefent op de aarde belast en hoe erger je de natuur belast.

Algemene ecologische voetafdruk
1 persoon heeft recht op 1,8 hectare. Dat is gelijk aan 1,5 voetbalveld. Belgen hebben 12 voetbalvelden nodig. Dat is 8 keer meer dan toegelaten! 
Als we dit willen veranderen, zullen we onze eigen levensstijl in vraag moeten stellen. Een levensstijl die veel te veel gekenmerkt wordt door consumptie en materialisme.

Hebzucht
We kennen het allemaal. Het is één van de 7 hoofdzonden en we moeten toegeven dat we er toch al eens allemaal aan gezondigd hebben. De ene zondigt er ook veel meer aan dan de ander. Hebzucht is een onderdeel van onze maatschappij geworden en ik ondervind dat sommige mensen wel eens last hebben van 'hebzucht'. Ze hebben nog maar net iets gekregen of gekocht, maar ze willen alweer iets anders. Dit zie je vooral bij mensen die een gat in hun hand hebben, ze kennen immers de waarde van geld niet.

Het volgend filmpje gaat over hebzucht. Het personage in het filmpje wil alles hebben. Als hij teveel materiaal heeft, wil hij dat iemand hem komt helpen dragen. Als er dan uiteindelijk iemand komt helpen, wil hij niet dat die persoon hem helpt, uit angst iets gepakt te worden. Uiteindelijk gaat hij ten onder aan zijn eigen hebzucht en is hij er niet gelukkiger van geworden:

Door hebzuchtig te zijn, maak je niet bepaald veel vrienden.

Het ecologisch aspect

De Westerse maatschappij overdrijft in zijn consumeren. Op dit moment leggen we het economisch kapitaal (profit) hoger dan het ecologisch aspect (planet). Door de drang om te blijven groeien, zijn we het ecologisch aspect uit het oog verloren en houden we er bijgevolg ook te weinig rekening mee. En dit al sinds de industriële revolutie.

Economische groei zou de oplossing kunnen zijn voor alle problemen, maar het kan tegelijkertijd ook de bron zijn van vele nieuwe problemen. We produceren en kopen op zich al teveel auto's, waardoor er meer auto's op de wegen zijn en er serieus lange file's ontstaan. Gevolg: immense luchtvervuiling zoals ozon en fijn stof die onze planeet alles behalve goed doen.

Conclusie: Eindeloze groei is dus ecologisch onduurzaam!

Mens en natuur: Een kloof tussen attitude en gedrag?

Wat ben jij?

Op de laatste pagina van dit artikel vindt je een blauwe kolom met de titel: 'Hoe groen ben jij?' Lees de verschillende blokken en beslis daarvan uit tot welke groep jij behoort.
http:www.epo.be/press/9789064455438/EVA-interview.pdf

Ik ben eerder een onschuldige wachter. Ik doe niet echt een inspanning om iets voor het milieu te doen, maar let wel op de kleine dingen. Ik zal eerder een dikke trui aantrekken dan dat ik de verwarming omhoog zal draaien. Ik steek enkel het licht aan in een ruimte waar ik vaak ben en als ik echt niets meer zie met het natuurlijke licht van buiten. Als er ruimtes zijn waar niemand aanwezig is, brandt daar ook geen licht. Elektrische apparaten liggen enkel aan als ze gebruikt worden, ik recycleer op de juiste manier, ...

Ik ben op deze manier opgevoed. Ik heb jarenlang in een eenoudergezin gewoond en dan probeer je de facturen waar mogelijk wat te minderen door zuiniger om te springen met de dagelijkse dingen. Het is niet dat ik in een arm gezin heb gewoon, integendeel zelfs. Maar de energieprijzen zijn nooit echt laag geweest en mijn zus en ik werden altijd geleerd om zuinig om te springen met de lichten en de verwarming in huis.

In feite kan iedereen kleine aanpassingen doen aan zijn huis of op het werk waar niet veel moeite moet voor gedaan worden en die toch een positief effect hebben op de natuur. Dat bewijst volgend filmpje:

De kloof tussen attitude en gedrag
Ik persoonlijk ervaar een kleine kloof tussen wat ik wens en wat ik doe. Ik zou wel graag iets doen voor het milieu, maar heb niet echt de inzet om het op grote schaal aan te pakken. Ik beperk me tot de kleine dingen zoals recycleren, licht dat onnodig aanligt doven, de verwarming wat zachter zetten en een dikke trui aandoen, ...
Voor mij is deze kloof dus niet zo groot. Ik zou wel iets groots willen opzetten voor het milieu, maar heb daar gewoon de inzet niet voor en ook niet de ervaring hoe ik daaraan zou moeten beginnen. 



Tot welke groep behoor jij volgens de beschrijving? Ga jij hiermee akkoord of vindt je juist van niet? Is er bij jouw een grote of eerder kleine kloof tussen wat je wil en wat je werkelijk doet, tussen je attitude en je gedrag?

Mens en natuur: Hoe groen ben jij?

Jouw ecologische voetafdruk

Bereken op onderstaande site je ecologische voetafdruk en kijk hoe goed (of slecht) je scoort op deze test.

http://wwf-footprint.be/destandaard/

Aan de hand van deze test kan je van jezelf zien hoever jij staat als het aankomt op groen leven. Op deze manier zie je ook of je wel rekening houdt met het milieu. 

Mijn uitslag

'Je ecologische voetafdruk bedraagt:

6.8 hectare hetzij 68 000 vierkante meter

Dit is een schatting van de oppervlakte die je 

jaarlijks gebruikt on je levensstijl te verzekeren.

Na deze uitslagen kreeg ik mogelijkheden voorgesteld om groener te worden. Ik kreeg voorstellen waarop ik kon antwoorden met 'Ja', 'Ik doe dit al' en 'Nee'.

Daarna kreeg ik opnieuw een uitslag van mijn toekomstige ecologische voetafdruk mocht ik de mogelijkheden die ik aanduidde, ook daadwerkelijk doorvoeren:

Ik merk dat mijn huidige ecologische voetafdruk lager ligt dan de gemiddelde ecologische voetafdruk van de Belg. Dat vind ik dus wel al goed.

Enkele artikels

http://www.standaard.be/artikel/detail.aspx?artikelid=C730MMI7
Dit is een artikel over de Belgische ecologische voetafdruk die veel te hoog ligt.
In het artikel staat het beschreven als volgt:
'De ecologische voetafdruk van de Belg - de oppervlakte die nodig is om al onze grondstoffen te produceren en ons afval te verwerken - bedraagt 8 hectare. De gemiddelde voetafdruk in de wereld per persoon bedraagt 2,7 hectare, terwijl elk van ons eigenlijk maar 1,8 hectare ter beschikking heeft.'

Als je dit verschil leest, dan schrik je toch wel even. We weten dat het in België erg gesteld is, maar zo erg?


http://www.demorgen.be/dm/nl/5397/Milieu/article/detail/1420657/2012/04/09/Ecologische-voetafdruk-na-Dagen-Zonder-Vlees-verkleind-met-160-hectare.dhtml
Mensen in heel België werden aangespoord om tijdens de vastenperiode  geen of toch zo weinig mogelijk vlees te eten. Dit resulteerde in de volgende cijfers:
'De meer dan 9.000 officiële deelnemers die hun vegetarische dagen effectief online bijhielden, spaarden ruim 160 hectare - 1.623.000 m² om precies te zijn - uit op hun collectieve ecologische voetafdruk. Dat komt bijvoorbeeld overeen met een besparing van 160 miljoen liter water, blijkt uit berekeningen van Ecolife, een milieuorganisatie die ecologische gedragsveranderingen nastreeft.'

Dit toont nog eens aan dat minder vlees eten inderdaad een grote impact kan uitoefenen op de wereld en groter dan we denken. Het is een simpel initiatief en als vele mensen het samen doen, is het resultaat gewoon verbluffend.

De weggooitest

Op volgende website kun je nagaan of je niet teveel voedsel weggooit dat je nog kan verbruiken:

http://adviesopmaat.milieucentraal.nl/MC-AoM2/MC_AoM/kb_Voedselverspilling?init=true

Mijn uitslag

'Fantastisch! Op basis van deze test gooit u minder voedsel weg dan we gemiddeld in Nederland doen. Zijn uw familie en vrienden ook zo voorzichtig met voedsel als u? Daag ze uit voor deze test!

Gemiddeld gooit de Nederlander jaarlijks ruim 40 kilo van het bruikbare voedsel in de afvalbak, en dat kost gemiddeld 150 euro per jaar. Voedselverspilling is een vorm van energieverspilling. Voordat een maaltijd bij u op tafel staat, hebben de ingrediënten al een hele weg afgelegd. Producten worden geteeld, vervoerd, bewerkt en verpakt. Dit kost allemaal energie. Als u een bruikbaar product uiteindelijk weggooit, is dat allemaal voor niets geweest. Weggooien is zonde, want eten is om op te eten!

Voedselverspilling kent vele kanten, misschien zijn er ook voor u nog verbeterpunten. Let bijvoorbeeld tijdens het koken op dat u niet meer kookt dan de eters op kunnen. Twijfelt u of een maaltijd genoeg zal zijn, maak dan wat extra van iets dat u kunt bewaren en de volgende dag op kunt eten. Bent u benieuwt hoeveel kilo voedsel u per jaar werkelijk weggooit? Download dan het Invulformulier Voedselverspilling, en houd twee weken bij wat u aan eten weggooit. Vervolgens rekenen wij voor u uit hoeveel kilo dit op jaarbasis is.'

Ikzelf gooi niet snel voedsel weg. Het moet er visueel al slecht uitzien of de geur moet verschrikkelijk zijn om er niet meer van te eten. Als het maar een paar dagen over datum is, nog niet geopend en het ziet er nog goed uit, waarom zou je het dan wegsmijten?

Ik bedoel maar: als je honger hebt en er staat iets lekkers op tafel dat 2 dagen over tijd is, zou je het dan wegens die vervallingsdatum in de vuilbak smijten?

Ik heb deze manier van denken overgenomen van mijn moeder. Als ze brood koopt en het is niet bedoeld om direct op te eten, vriest ze het in zodat we er later van kunnen eten. Ze smijt niet zomaar voedsel weg, er moet al een vreemde geur rond hangen of er visueel slecht uitzien voor het de vuilbak bereikt.

Doe deze testen en kijk hoe groen je zelf bent! Ben je goed op weg of is er nog veel werk aan de winkel?

Mens en natuur: Hoe staan wij tegenover de natuur?

Hoe kijken wij naar de natuur? 

Vinden wij dat we de natuur onrecht aandoen of juist niet? Vinden we dat we goed voor de natuur zorgen? De laatste tijd horen we veel over de opwarming van het klimaat. Hierover heb ik een campagnefilmpje van 11.11.11 waarin Bart Cannaerts meer uitleg geeft over de opwarming van de aarde en wat er zoal verandert in onze natuur:

Meer dan ooit moeten we zorg dragen voor de natuur. De mens begint komt eindelijk tot het besef dat ze niet zomaar ongestraft met de natuur kan doen wat ze wil. Dit besef zie je als mensen verontwaardigd reageren op natuurrampen, milieuschandalen en (u zeker niet onbekend) de steeds mislukkende klimaatconferenties. Gelukkig blijft het niet alleen bij woorden, maar komen er ook daden aan te pas. Van georganineerde campagnes tot nationale dagen waarbij opgeroepen wordt iets te doen. Mensen schreeuwen het meer dan ooit uit: 'Wanneer gaat die klimaatconferentie eindelijk eens lukken?! We moeten nu tot een compromis komen, niet morgen of volgend jaar!' Maar zolang andere landen met deze cijfers blijven sjoemelen en ze niet serieus nemen, zal er niet veel gebeuren vrees ik.

Er zijn al vaak documentairefilms gemaakt waarin de toestand van onze aarde wordt aangeklaagd:

http://www.bevrijdingsfilms.be/s-z/severn.htm

Severn - La voix de nos enfants

An inconvenient truth

Mogelijkheden om CO²-uitstoot te minderen

In het campagnefilmpje kwamen ook een paar mogelijkheden aan bod hoe we de CO²- uitstoot kunnen verminderen: carpoolen, minder uitstoot bij de fabrieken, ...

Nog een mogelijkheid is minder vlees eten. Maar zoals vaak staan mensen daar niet bij stil en moeten ze eerst met hun neus op de feiten worden gedrukt vooraleer ze beseffen welke impact iets kan hebben.

De mannen van Basta hadden een manier gevonden. Ze wouden de mensen eens goed laten nadenken vanwaar al het vlees komt en dat we er veel te veel consumeren. Niemand zegt dat je vegetariër moet worden om de planeet te redden maar als we al iets zouden minder in het eten van vlees, dan dragen we ook ons steentje bij. We eten trouwens toch teveel vlees.

In het volgende filmpje kan je zien hoe Basta de mensen met hun neus op de feiten drukten:

Wat vindt jij van mijn mening? Zou jij ook minder vlees eten na dit te lezen? Waarom wel/waarom niet? Denk jij dat het iets uithaalt?

Mens en lijden: 'The light behind your eyes' van My Chemical Romance

Toen ik een nieuw liedje van mijn favoriete groep My Chemical Romance aan het beluisteren was en de lyrics opzocht, deed dit lied mij sterk denken aan de dimensie 'Mens en lijden'. Dit liedje gaat over het verlies van je dierbaren en het gevoel dat je het gevecht voor hen verloren hebt. 

Je mist hen maar ondanks dat ze er niet meer zijn, houden de mooie herinneringen hen in leven en houd je de gedachten aan je dierbaren zelf in ere.

ze blijven in je hart wonen op een speciaal plekje.

Mens en lijden: Oscar et la dame Rose

Onlangs heb ik de film 'Oscar et la dame Rose' gezien. De film gaat over een jongetje dat lijdt aan kanker.

Korte samenvatting

Oscar is een jongen van 10 jaar oud die in het ziekenhuis ligt. Elke zondag komen zijn ouders hem bezoeken, maar plots komen zijn ouders midden in de week naar het ziekenhuis, wat niet van hun gewoonte is. 

Per toeval vangt Oscar een gesprek op tussen zijn ouders en de dokter waarin de dokter uitlegt dat ze alles al hebben geprobeerd, maar dat niks meer werkt en Oscar ten dode is opgeschreven. Geschrokken van dit nieuws sluit hij zich per ongeluk op in de bezemkast en ligt hij daar de hele nacht, tot een kuisvrouw hem vindt. Omdat niemand, zelfs zijn ouders, hem niet willen vertellen dat hij dood gaat, vindt hij hen lafaards.

Hij weigerde te spreken tegen dokter Dusseldörf en de verpleegsters, hij wil maar tegen 1 iemand spreken en dat is de roze dame die hij al eerder die dag tegenkwam.

De dokter kan een compromis sluiten met Mamie-rose en zij gaat elke dag als ze wil bij Oscar langs.

Oscar vindt het leuk dat ze hem komt bezoeken. Mamie-rose is heel rechtuit en zegt wat ze denkt. 

Ze wil dat Oscar zijn laatste dagen niet al vervelend doorbrengt en dat hij toch nog iets van het leven heeft meegemaakt. Ze besluit samen met Oscar dat hij elke dag 10 jaar ouder wordt, zodat hij alle levensfasen toch eens zou meegemaakt hebben. 

Eerst is hij een jonge twintiger die zijn oog heeft laten vallen Peggy Blue. Het meisje heeft een aandoening aan de longen, waardoor ze te weinig zuurstof kan opnemen en bijgevolg een blauwe tint heeft. Elke dag wordt Oscar 10 jaar ouder en daar horen ook de strubbelingen van die leeftijd bij.

Hij 'trouwt', kust een ander meisje dan Peggy Blue, komt zo in een huwelijkscrisis terecht die uiteindelijk goed komt, ontmoet zijn schoonouders, ...

Mamie-rose volgt zijn leven, geeft hem raad en is zijn steun en toeverlaat.

Mamie-rose vertelt ook over haar worstelcarrière en hoe ze kampioen werd. Oscar luistert met veel enthousiasme naar haar verhalen. 

Als Oscar zich niet zo lekker voelt, vertelt Mamie-rose dat hij een brief moet schrijven naar God. Hij mag elke dag 1 gunst vragen aan God in de brief. Oscar vindt dit in het begin wat raar, maar schrijft uiteindelijk elke dag een brief. Mamie-rose neemt de brief dan mee naar buiten hangt deze aan een ballon en laat de brief op in de lucht.

Als Oscar op het einde van de film sterft, is Mamie-rose hierdoor heel aangedaan en verdrietig. Op zijn begrafenis praat ze met de dokter. De dokter voelt zich deels schuldig dat hij niks voor Oscar heeft kunnen doen, maar dat praat Mamie-rose direct uit zijn hoofd. Ze zegt tegen hem dat hij geen wonderen kan verrichten, hij is immers God niet.

De trailer

Mijn mening over de film

Ik vind het prachtig hoe Mamie-rose omgaat met de situatie. Niemand durft Oscar vertellen dat hij zal doodgaan, maar Mamie-rose is recht-door-zee en vertelt hem de waarheid. Achter deze pijnlijke waarheid, probeert ze voor Oscar alles toch nog zo positief mogelijk te maken, door hem het hele leven van een mens van jong naar oud te laten leiden.

Zoals zij dat gedaan heeft, zou ik dat niet kunnen. Je moet als mens sterk in je schoenen staan. En dat vindt ik echt wonderbaarlijk aan Mamie-rose.

Oscar vind ik een moedige jongen. Het enige wat hij wil, is de waarheid horen. Zelfs al gaat hij dood, hij wil deze waarheid ondergaan en aanvaarden. Omdat zijn ouders dit niet willen, ziet hij hen als lafaards. Door Mamie-rose komt hij uit zijn stille schulp en maakt hij van alles mee in zijn laatste dagen dat hij nog leeft. Oscar ziet nog het positieve en dat vind ik heel moedig en sterk van hem.

Mens en lijden: Vrijwilligerswerk in de gevangenis

Jan De Cock is een vrijwilliger die in gevangenissen werkt overal ter wereld. Op dit moment werkt hij als vrijwilliger in de gevangenis in Wortel, waar hij Gonzalo ontmoette. Gonzalo gaat heel dikwijls naar de kapel in de gevangenis om dichter te komen bij zijn overleden moeder. Jan is een volledig jaar van gevangenis naar gevangenis getrokken om zo zich te laten onderdompelen in de wereld van de gevangenen. Deze wereldreis of zoals hij het zelf noemt, de tocht langs de 'onderwereld', heeft zijn leven heel erg veranderd.

Hij heeft zowel slechte, maar ook heel mooie dingen van de mens gezien. 

http://www.youtube.com/watch?feature=player_embedded&v=L9S2IrBz4e8

Hij heeft al heel vaak een tekst gelezen van Jezus die als volgt gaat:

Volgelingen: 'Wanneer hebben wij u hongerig geweten? Wanneer hebben wij u ziek gekend? Wanneer hebben wij u in de gevangenis bezocht?' 

Jezus: 'Elke keer als je een zieke of gevangene bezoekt, bezoek je mij.'

Uit deze tekst concludeert Jan dat als hij 700 gevangenen bezoekt, dat hij 700 keer de kans krijgt om Jezus te ontmoeten.

Ik vind dit wel een mooie gedachte van Jan. Hij kijkt positief naar de gevangenen en dat siert hem eigenlijk wel. Jan is het bewijs dat er nog mensen zijn die in het goede van de gevangenen geloven.

Uit eindelijk zijn gevangenen ook maar mensen. en ik geloof ook wel dat er gevangenen zijn die spijt hebben van hun daden en wensen dat ze het nooit hadden gedaan. De gevangenen hebben deze rust nodig om te kunnen bezinnen en tot inkeer te kunnen komen.

Ik vind het ook heel belangrijk dat Jan zegt dat we een gevangene geen 2de keer mogen beoordelen. Er zit iets goeds in die mensen en dat moeten we zoeken in hen zodat ze ook een beter leven kunnen hebben.

Ook de getuigenis van Gonzalo spreekt hierover. Door zijn geloof en door zijn moeder probeert hij weer op het rechte pad te komen. Zonder de hulp van Jan zou dit waarschijnlijk nog moeilijker geweest zijn.

Ik geloof dat gevangenen, mits steun van andere mensen, een beter leven kunnen leiden na hun gevangenschap. 

Mens en lijden: De Godsvraag en het lijden

De grote vraag luidt als volgt: 'Waar is God bij het grote lijden?'
Er zijn 3 visies die antwoord geven op deze vraag.

God is afwezig, Hij is dood.
God's bestaan wordt niet ontkend, maar laat God toe om elders aan het werk te zijn. De joodse theoloog Richard Rubenstein stelt een vrij eenvoudige redenering op:

1. God laat het lijden niet toe. 
2. Het lijden is onontkoombaar.
3. Besluit: God bestaat niet als schepper van het lijden.

Deze redenering verwijst naar een op- en neergaande beweging zoals eb en vloed, een eindeloze cyclus van zorgen en vreugde. Volgens deze visie heeft het leven weinig zin, God is het Heilige Niets dat de dood aanbiedt als uitweg uit dit zinloze bestaan.
Mensen zijn geschapen door God en moeten ook terugkeren naar God.
Om het crue te zeggen: God is een kannibaal die kinderen maakt om ze later terug op te eten.

God is de architect van goed en kwaad: God heeft het kwaad gewild.
Bij deze visie ga je ervan uit dat God rechtvaardig actief is in de geschiedenis. Hierdoor krijgt alles een doel, ook de holocaust. Volgens deze visie is elke historisch gebeurtenis, hoe catastrofaal ook, een godsopenbaring waarin de mens zowel vernietigd wordt als vooruitgang boekt. 

Bij deze theologische visie moet je toch eens verder denken of die almachtige God wel rechtvaardig is?
Want na de concentratiekampen van Wereldoorlog II, blijven er volkerenmoorden en wegen deze massamoorden wel op tegen vooruitgang die verwacht wordt?

Het lijden maakt God kwaad.
Het kwaad is onverklaarbaar en onze opdracht is om het kwaad te bestrijden, of je nu gelovig of ongelovig bent. God roept ons op om op te staan tegen elke vorm van geweld, uitbuiting, mishandeling, verdrukking, ...
Op deze manier wordt het lijden draaglijker door de ontstane solidariteit.

God is een openbaring aan de slachtoffers en dit merk je in de zorgzame handelingen en troostende woorden, daden en als anderen bidden.



Ikzelf geloof eerder de laatste visie, dat het lijden God kwaad maakt. Als God het lijden zelf veroorzaakt, hoe kan hij dan ook goede dingen laten gebeuren? Daarom is deze God volgens mij niet kwaadaardig. Hij is een goede God. Hij laat het kwade over in onze handen en laat ons zelf beslissen wat we er tegen doen.

De dood bevraagd

Veel mensen denken pas echt na of er iets na de dood is, als hen dat gevraagd wordt. Sommigen zijn overtuigd van niet, anderen van wel. Er zijn ook mensen die van idee veranderen. Er zijn mensen die vroeger niet geloofden in leven (of iets anders) na de dood, maar die het pas zijn gaan geloven toen een dierbare van hen overleed.

Het leven houdt op bij het afsterven van het lichaam

Er zijn veel mensen waarvoor het leven eindigt na de dood. Dood is dood, voor hen. Je kan hoogstens verder leven in iemands gedachten.

De dood als overgang naar ...

Mensen die een geliefde hebben verloren, kijken hier helemaal anders tegenaan. Zij sluiten meer aan een verder leven na de dood. Terwijl er bij religieuze levensbeschouwingen ook gesteld wordt dat er leven na de dood is,  is deze visie toch nog steeds anders. De dood wordt gezien als een toegangspoort naar een nieuw en eeuwig leven of een nieuwe aardse beproeving.

De dood als doorgangspoort naar een eeuwig leven bij God

3 grote monotheïstische godsdiensten leggen uit hoe het leven in Gods handen ligt. Het ethisch leven speelt hier ene grote rol.
Zowel bij de moslims als de joden en de christenen wordt de dood gezien als de doorgang om naar het eeuwige leven te gaan. Maar daar staat wel tegenover dat je als mens een goed leven moet geleidt hebben. Elke godsdienst behandelt dit onderwerp met zijn eigen rituelen.

In het volgende filmpje hoor je hoe belangrijk het voor moslims is om ethisch te leven. Op de achtergrond zie je beelden uit het begrafenisritueel van de islam.

Allerzielen
Allerzielen vieren we op 2 november, de dag na Allerheiligen. Op Allerzielen herdenken we de overledenen. De nabestaanden gaan naar het kerkhof, groeten de graven van hun (groot)ouders en plaatsen bloemen op het graf.
Allerzielen is een dag waarop we speciaal denken aan alle zielen die van ons heengegaan zijn.

In onderstaand filmpje wordt er meer uitleg gegeven over Allerzielen, vroeger en nu.

http://www.schooltv.nl/beeldbank/clip/20070901_allerzielen01

De dood als overgang naar een nieuw aards leven

Bij de meeste andere levensbeschouwingen wordt geloofd dat het lichaam afsterft en dat de ziel van deze persoon reïncarneert in een ander levend wezen. De bedoeling hiervan is dat de ziel bevrijdt wordt, om later op te nemen in het goddelijke.

Een goed geleid leven is een grotere garantie op de totale bevrijding.
Een slecht geleid leven wordt in het volgende leven afgestraft.
Deze denkroutes zijn vooral in het hindoeïsme en in het boeddhisme aanwezig. 

Van 04:00 tot 04:50 kun je rituelen zien rond geboorte, huwelijk en dood:

Is je iets opgevallen in dit bericht of wil je iets kwijt? Laat het me weten!

Mens en lijden: Omgaan met moreel lijden

Iedereen gaat anders om met moreel lijden. Als er daders bij betrokken zijn die dit lijden veroorzaakt hebben, dan kijkt iedereen verschillend naar deze daders. Er bestaan 4 visies op de daders: diabolisering, banalisering, ethisering en zelfbedrog.

Diabolisering

Hier ziet men in de dader de duivel. Hij is volledig doordrenkt met het kwade: een volledig immoreel wezen. Vooral daders van seksueel misbruik worden hier genoemd. Bij diabolisering valt de focus op het kwaad in het karakter van de dader. De slachtoffers worden (vaak ook terecht) gezien als onschuldige kinderen.

In de tweedelige beeldroman 'Maus' worden de joden voorgesteld als uit te roeien muizen die sterk gepersonaliseerd zijn doordat ze afgebeeld worden met gevoelens. De nazi's zijn de katten. Zij zijn groot en gevoelloos getekend. 
Op die manier wordt het mechanisme van diabolisering versterkt.

Het is te eenvoudig om het kwaad in 2 groepen op te delen: de winnaars en de verliezers. Het is beter om de personen in een conflict in 3 groepen te verdelen: de daders, de slachtoffers en de omstaanders.
Zo wordt de verantwoordelijkheid verdeeld over 3 groepen, wat wel weer het beoordelen van het aangerichte onrecht en het bestraffen van de dader(s) bemoeilijkt.

Banalisering

Door de daders te vergelijken met andere mensen, ziet me de dader los van de daad zelf. De oorzaak van het kwaad wordt gezocht in externe factoren waarvoor de dader niet verantwoordelijk kan worden gezien: sociale achtergrond, slechte economische omstandigheden, genetische factoren, dictatoriale regimes, ... De dader wordt hierdoor herleid tot een slachtoffer van de omgevingsfactoren, waar hij niets tegen kan doen.

Omdat mensen doen wat ze moeten doen of wat ze geacht zijn te doen, maakt dat ze schuldig gedrag kunnen stellen tegenover de ander. Men ontkent hiermee dat mensen een vrije keuze hebben.
Iedereen weet dat een advocaat bij zijn cliënt , waarvan is bewezen dat hij de daad pleegde, altijd zal verwijzen naar de ongelukkige jeugd, slechte vrienden, slechte thuissituatie, ...

Ethisering

Bij deze visie zeggen de daders van zichzelf dat ze niets verkeerds hebben gedaan en alleen maar goed wouden doen. Een dader zal altijd zijn gedrag proberen te rechtvaardigen. Ze geloven van zichzelf dat ze een hoger ideaal hebben tewerkgesteld.
Een dader die zijn daden die objectief verwerpelijk zijn goedpraat, doet aan ethisering van het kwaad. Hij stelt het verkeerde gedrag als goed gedrag voor.

Ethisering is een zienswijze van de dader, diabolisering is een zienswijze van het slachtoffer. Als deze 2 tegenover elkaar staan, komen we in een situatie terecht waar dader en slachtoffer onverzoenbaar zijn. 

Fragmentatie en zelfbedrog

Om goed te kunnen functioneren, spelen mensen verschillende rollen. Eens ben je moeder, dan ben je dochter, dan ben je vriendin, dan klant, ... Omdat we ons leven fragmenteren, krijgen we al deze rollen. Maar als we ons fragmenteren door ons af te sluiten om het leed van anderen niet te zien, kan hierdoor makkelijker kwaad ontstaan.
Bv. Neonazistische jongeren slaan een homo in elkaar. Doordat de jongeren een fles pepperspray bij zich hebben, latexhandschoenen en een mondsmaker dragen om zich te beschermen tegen 'homobacillen', maken deze kleine voorwerpen de situatie alleen maar weerzinwekkender. 
Tegelijkertijd zijn deze jongeren behulpzaam tegenover hun ouders, vriendelijk tegen hun vriendin en voorbeeldig op hun werk.

Wij mensen zijn soms ook goed in zelfbedrog. We verrijken ons ten koste van de derde wereld door spotgoedkope producten te kopen, maar we verschuilen ons achter de gedachte dat het geld ons gezin ten goede zal komen. 

Is er vergeving mogelijk?
De mogelijkheid van het vergeving heeft te maken met de omvang van het kwaad dat is aangericht. Maar aan het kwaad wordt een interpretatie toegeëigend, waardoor vergeven niet zo gemakkelijk is.

Diabolisering
Hier is geen vergeving mogelijk, omdat hier men het kwaad gelijkstelt met de dader. Voor een hele slechte dader is geen enkele verontschuldiging op zijn plaats.

Banalisering
Hier is ook geen vergeving mogelijk, aangezien hier alle schuld van de dader wordt afgenomen. De dader wordt als slachtoffer geschetst van de samenleving. Doordat de dader dus geen schuld heeft om op te nemen, is er dus ook geen schuld om te vergeven.

Ethisering
Vergeving is ook hier weer niet mogelijk. Terwijl het slachtoffer de daad als slecht interpreteert, blijft de dader erbij dat hij alleen maar het goede in de zin had en dat hij juist handelde. Door dit meningsverschil over wat goed is, kan er dus van schuld geen sprake zijn en evenmin van inkeer.

Fragmentatie en zelfbedrog
Hier is wel plaats voor vergeving. Hier wordt immers de schuld en de verantwoordelijkheid bij de dader gelegd. Op hetzelfde moment wordt er ook vastgehouden aan het goede van elke persoon, waardoor het denken vanuit fragmentatie en zelfbedrog de mogelijkheid laat dat iemand tot inkeer en schuldbesef kan komen. Dit schuldbesef is een belangrijke stap in het vergevingsproces. 
Als het slachtoffer de dader vergeeft, zie hij/zij de dader los van de daad waardoor niet de boze daad, maar de dader zelf wordt vergeven.

Let wel
Een dader kan nooit vergeving afdwingen, niet met een straf of als hij zelfs veel spijt toont. De dader kan alleen vergeving vragen en hopen dat hij die dan ook krijgt.
Het slachtoffer is niet verplicht om de dader te vergeven, het is immers geen morele plicht.

Tijdens het vergevingsproces is er zowel bekering van het slachtoffer als van de dader nodig, anders komt die vergeving er nooit. Dan blijft er een situatie van onvergeeflijkheid.

Zelfvergeving
Zelfvergeving is de eerste stap in het vergevingsproces en moet eerst voltooid zijn voor er kan verder gegaan worden met het volledig vergevingsproces. Eerst moeten dader en slachtoffer zichzelf kunnen vergeven, voor ze de ander kunnen vergeven. 
Vooral het slachtoffer kan gekweld worden met schuldgevoelens. Ze vragen zich af of ze het geweld niet hadden kunnen vermijden, of ze zelf aan de bron liggen van het incident, ... Het slachtoffer moet ook niet alleen het goed in zich zien en het kwade in de dader, maar ook het omgekeerde: het slechte in zichzelf en het goede in de dader. 


Tegelijkertijd moet de dader leren aanvaarden dat hij het waard is om vergeven te worden en bemind te worden. De dader zal zijn begane daden moeten erkennen als een deel van zijn eigenheid, zonder dat die eigenheid verloren gaat of vernietigd wordt.

Wat voor veel slachtoffers te ver gaat, is de dader een nieuwe toekomst gunnen. Dat maakt vergeven bijna bovenmenselijk en dat is niet wat het slachtoffer wil.

De gevangenis
De gevangenis heeft als doel de maatschappij te beschermen tegen gevaarlijke medeburgers, die medeburgers te 'corrigeren' en zo weer eventueel in de maatschappij te laten. 
Gevangenissen hebben dus eigenlijk een dubbel doel. Ze moeten de dader vergelden door die van zijn vrijheid te beroven, maar ze moet de dader ook verbeteren. Je kan het zien als een scheef gegroeid boompje dat na jarenlang vastgebonden geweest te zijn aan een rechte paal, weer rechtop groeit.

Het feit dat de mens in de gevangenis wordt verbeterd in wat hij of zij fout gedaan heeft, toont dat we nog steeds geloven in de goedheid van de mens.
Hoe je het ook draait of keert: een dader blijft een mens, ondanks wat hij fout deed.

Vergeving
Vergeving vragen, vergeving geven en vergeving krijgen kunnen een grote bevrijding zijn en nieuwe kansen in het leven bieden, zowel voor het slachtoffer als de dader.
Maar in sommige gevallen is het onrecht dat iemand aangedaan is, te verpletterend en te verwoestend om vergeven te kunnen worden.