vrijdag 23 november 2012

Mens en zingeving: Religie en godsdienst

Wat is het verschil tussen religie en godsdienst?

Men spreekt van religie, als mensen zich verbonden voelen met iets dat hen overstijgt. Dat kan een hogere macht zijn, een kracht, een principe of een persoon. Iedereen geeft daar zelf een eigen invulling aan.

Als een persoon die hogere macht invult met een God, dan wordt er gesproken over godsdienst. De persoon gelooft in een God of in meerdere goden. Voorbeelden van godsdiensten zijn:
  • het christendom
  • het jodendom
  • de islam
  • de polytheïstische godsdiensten
Elke godsdienst probeert op zingevingsvragen antwoorden te vinden (http://chelsyvandevelde.blogspot.be/2012/10/mens-en-zingeving.html) en ze proberen ook te verklaren hoe de wereld in elkaar zit.



De inhoud van religie/godsdienst kan moeilijk in een definitie gegoten worden. Maar er zijn wel 6 dimensies die terugkeren:

1) De rituele dimensie: Het symbool-handelen
Alle religieën maken gebruik van rituelen om iets uit te drukken. Hierin vindt je een uiterlijke kant terug, die wijst naar een diepte in het ritueel-handelen. Dit ritueel-handelen is onlosmakelijk verbonden met het symbool-handelen.
Het symbool verwijst immers naar iets dieperliggends.

2) De mythologische dimensie: Verklaren
Elke religie en godsdienst hebben een 'verklarende' godsdienst. Religies drukken vaak hun oorsprong en antwoorden op levens-en zingevingsvragen uit via mythologische verhalen. Het zijn die grote verhalen die de religie meestal ook gestalte hebben gegeven.

3) De doctrinele dimensie: De leer
Elke godsdienst heeft een leer die uitdrukt waarin de gelovige gelooft. Die leer bevat de inhoud van de godsdienst.

4) De ethische dimensie: Goed en kwaad
Veel religies kennen verhalen waar mensen in voorkomen met goed én slecht gedrag. Deze verhalen bevatten 'morele regels': regels die bepalen hoe je moet handelen om zo het juiste pad te bewandelen. 
Het gaat om geboden en verboden. De samenleving wordt ook op deze manier georganiseerd.

5) De sociale dimensie: Een groepsgebeuren
Aan godsdienst zit een sociale kant: Er is een gemeenschappelijke leer, waarbij de rituelen in groep beleefd worden.  De godsdienst wordt beleefd in de maatschappij en oefent ook invloed op deze uit.

6) De ervaringsdimensie: Verbondenheid
Een belangrijke rol in alle godsdiensten is het beleven. Verbondenheid voelen met ... speelt in het dagelijkse leven een hele grote rol en dit is op zijn beurt ook de voedingsbodem van een waarachtig geloofsleven.

Ikzelf vind dat de tweede en de vijfde dimensie heel duidelijk naar voren komen in veschillende religies.
De mythologische dimensie: Elke religie heeft een verhaal hoe de wereld tot stand kwam, de dieren en uiteindelijk de mens. Denk maar aan het scheppingsverhaal in het christendom.
De sociale dimensie: De sociale kant aan godsdiensten en religieën vind ik ook heel duidelijk. Mensen gaan samen bidden in de kerk, in de moskee, misschien bij elkaar thuis, ... Ergens op een plaats waar ze samen met anderen tot rust kunnen komen en eens kunnen denken.

Dit is een artikel over ietsisme:

De definitie van Wikipedia over ietsisme:
'Het ietsisme is het geloof in een metafysische kracht. Ietsisme is een algemene term voor uiteenlopende overtuigingen waarbij mensen "aannemen" dat er "iets" is "tussen hemel en aarde", zonder een welbepaalde religie aan te hangen. Een ietser is een gelovige die orthodoxe goden links laat liggen, maar voor zijn zingeving behoefte houdt aan iets transcendents dan wel gelooft dat er aan al het bestaande een transcendente maar onbenoembare kracht ten grondslag ligt.'

Ik heb in het ietsisme de verschillende dimensies bekeken en volgens mij ontbreekt vooral dimensie 5: De sociale dimensie. In Ietsisme zit bijna geen enkele sociaal contact met andere mensen. Ze gaan niet naar de kerk en vieren geen enkele feestdag. Het staat zelfs letterlijk in de tekst:
'Het ietsisme is verder een eenzaam geloof. Ik ga niet naar de kerk en vier geen feestdagen. Ik ben niet uit op bekering van anderen, maar leef mijn eigen leven en heb verder geen religieuze dilemma’s of worstelingen. Ik heb geen neigingen mijzelf in een heilige oorlog op te blazen, kom op zondagochtend niet langs uw deur en voer geen discussies over welke kerk nu de ‘ware leer’ aanhangt.'

Mensen zoeken naar antwoorden op zingevings- en levensvragen en ik denk dat een religie of een bepaalde godsdienst mensen kan steunen en zelfs een beetje kan sturen over de antwoorden op deze vragen.

Ikzelf ben gedoopt en dus eigenlijk een Christen. Ik ben wel niet zo christelijk opgevoed. Eerlijk gezegd vind ik die verhalen uit de Bijbel wel allemaal heel mooi en zit er een prachtige betekenis achter, maar geloven dat dit echt gebeurd is doe ik niet.
Ik hou wel van de feestdagen die aansluiten bij het christendom zoals Pasen, Kerstmis enzo.
Ikzelf geloof wel in een hogere macht waar wij geen greep op kunnen krijgen. Ik geloof ook in het leven na de dood. Ik vind dat het niet klopt dat je sterft en dat het daarna echt gedaan is. Dat voelt niet goed bij mij. Volgens mij is er nog iets na de dood: een ander mensenleven, een dierenleven, leven in de hemel? Ik weet het niet, maar volgens mij is het wel iets wonderlijks. 

In deze video krijgen we 8 getuigenissen van mensen te horen over hoe zij geloven een plek in hun thuissituatie en op hun werkplek geven.
http://vimeo.com/12578540

In deze reportage van 'Koppen' stelt Freek Braekman zich de vraag hoe het zit met het geloof in Vlaanderen en of er nog een toekomst in zit. Hij gaat met een groepje Vlaamse jongeren mee naar de Wereldjongerendagen en laat zich op sleeptouw nemen in hoe zij het geloof beleven.


Hoe denk jij over godsdienst en/of religie? En wat denk jij over het ietsisme? In wat geloof jij?


zondag 11 november 2012

Mens en zingeving: Geluk

Wat is geluk?

In deze video beschrijven mensen uit landen van over de hele wereld hoe zij geluk zien of wat hen gelukkig maakt:

Een beschrijving van geluk die ik persoonlijk heel mooi vindt, vindt je vanaf 02:00. Deze man uit Cuba geeft een hele mooie beschrijving over geluk.
Er zijn nog meerdere verschillende en mooie uitspraken over geluk zoals in 03:25, 03:51,
Wat ook hier en daar opvalt, is dat geluk ook wordt gelijk gesteld aan liefde. Vanaf 05:02 stellen 3 mensen geluk gelijk aan liefde. Voor veel mensen staat geluk dus ook gelijk aan liefde en liefhebben.
Mensen kunnen ook gelukkig zijn met materiële zaken om verschillende redenen.In 07:59 is een vrouw gelukkig omdat ze water heeft en in 08:40 is een man gelukkig omdat zijn huis n een orkaan nog intact was. Dit maakt duidelijk dat geluk persoonlijk is en van verschillende factoren afhangt.
Wat is geluk voor mij?
Geluk is voor mij niet het materiële, maar de emotionele waarden van het leven. De mensen die je liefhebt en diezelfde mensen die jou liefhebben.
Wie maakt mij heel gelukkig in mijn leven?
Dat is vooral mijn vriend. Ja, we hebben af en toe eens woorden met elkaar zoals elk ander koppel. Maar hij is de enige die mij kan doen lachen als ik me heel slecht voel. Hij is ook de persoon waar ik mij heel goed bij voel en bij wie ik al mijn gevoelens kan uitstorten. Ik kan volledig mezelf zijn bij hem. We begrijpen en kennen elkaar door en door en accepteren elkaar met onze goede en minder goede eigenschappen. Telkens als ik daar aan denk, wordt ik heel warm en gelukkig vanbinnen.
Naast mijn vriend heb ik dan ook nog mijn familie waar ik heel gehecht aan ben. Ik ben een echte familiemens. Ik vind dat familie belangrijk is. Zij zorgen voor jou en omgekeerd.
Dit is de gedachte van de dag op de site van de Bond Zonder Naam en die gaat over geluk:

Geluk is niet afhankelijk
van dingen buiten ons,
maar van de manier
waarop wij ze zien.
(Leo Tolstoy)

http://www.bzn.be/nl/home

Elke dag staat er een nieuwe gedachte van de dag op de site van de Bond Zonder Naam.


En wie of wat maakt jou gelukkig? Reageer!

Mens en zingeving: De pkg-schaal

Op vraag van onze docent RZL moesten we eens een pkg-schaal invullen.

Pkg staat voor 'Post-Kritisch Geloofschaal'. Door de vragen van deze schaal in te vullen, zie jij in welke mate jij geloof en zingeving beleeft.

Na alle vragen beantwoordt te hebben, zag mijn pkg-schaal er zo uit:

Ik vind zelf wel dat hij goed klopt.

Dan heb ik hem vergeleken met de schaal, ingevuld door 38730 mensen:


In het algemeen komt mijn pkg-schaal goed overeen met de gemiddelde mens zijn of haar pkg-schaal, op 'external critique' na.

In deze schaal komen 2 assen voor:
  • Horizontale as =  geloven of niet geloven?
  • Verticale as = letterlijke of symbolische interpretatie?
Er komen ook 4 dimensies aan bod:
  • Letterlijk geloven
  • Letterlijk ongeloof = externe kritiek
  • Symbolisch geloven = post-kritisch = 2de naïviteit
  • Symbolisch ongeloof = relativisme
1) Letterlijk geloof: Er is een absolute zekerheid dat er een (persoonlijke) God bestaat. De Bijbel wordt letterlijk geïnterpreteerd. Letterlijk gelovige mensen vermijden moeilijke geloofsvragen en het gezag van de kerk is voor hen heel belangrijk. Hier is er een risico op fundamentalisme omdat de Bijbel heel letterlijk genomen wordt.

2) Letterlijk ongeloof: Voor letterlijk ongelovigen is iets dat niet wetenschappelijk bewezen kan worden gelijk aan 'er niet in geloven'. Dit leunt aan bij atheïsme. Voor Atheïsten bestaat er geen God. Voor hen roept geloven negatieve gevoelens op. Hier is er ook een risico op fundamentalisme, omdat alles dan wetenschappelijk bewezen moet zijn.

3) Symbolisch geloven: Voor mensen die symbolisch geloven is geloven een zoektocht waarin je positief omgaat met geloofsonzekerheden. Hierbij worden kritische geloofsvragen niet omzeilt. De Bijbel wordt wel geïnterpreteerd, maar het wordt niet bekeken als een historisch verslag. Er wordt wel een diepere waarheid toegekent aan de teksten uit de Bijbel.

4) Symbolisch ongeloof: Bij symbolisch ongeloof is er geen god aanwezig. De uitspraken over God en de menselijke Godservaring zijn relatief en worden bepaald door de tijd waarin ze geformuleerd zijn. Er zijn geen uitgesproken positieve of negatieve gevoelens aanwezig ten opzicht van de godsdienst. Ze zijn ongelovig, maar wel symboolgevoelig. Zij hebben geen criterium wat de Bijbel of de wetenschap betreft.

Een type is altijd wel dominant, maar dat wil niet zeggen dat iemand niet tegelijkertijd door meerdere geloofsstijlen getypeerd kan worden!

Ik heb niet veel punten gescoord bij 'orthodoxy', maar dat had ik verwacht. Ik heb wel veel gescoord bij 'second naivete' en at had ik eerder niet verwacht. Ik weet van mezelf dat ik wel in iets bovennatuurlijks geloof, maar wat dat is laat ik liever in het midden.

Ik geloof ook in het leven na de dood.

Dat ik veel punten heb bij 'external critique' en 'relativism' verwonderd me niet. In het algemeen ben ik niet zo gelovig en ik kan nog net het Wees Gegroet opzeggen en '7 maal 70 maal' zingen, maar daar blijft het dan ook bij.

Ik ga niet de Bijbelse verhalen zitten bestuderen om alle betekenissen te kennen, maar als ik eens een mooie verhaal lees (en dat hoeft niet per se uit de Bijbel te komen), dan kan ik er wel eens een prachtige, symbolische betekenis achter vinden. Dat kan oppervlakkig blijven, maar het kan mij ook tot in het diepst van mijn hart raken. Vooral als het verhaal aansluit bij een belangrijke gebeurtenis uit mijn leven.

Verder zal ik nooit een Bijbels verhaal met een symbolische achtergrond tot op de letter geloven (vandaar die hoge score bij 'external critique').

Laat me gerust eens weten wat je van de gemiddelde pkg-schaal vindt of heb je iets te zeggen over mijn pkg-schaal? Laat het me weten!

Wil je van jezelf eens weten hoeveel je wel of niet-gelooft?

Vul dan de pkg-schaal in: